فناوری اطلاعات و بازار خرابکنها
یادآوری: در اینجا منظور من از فناوری اطلاعات همان معنی رایج جهانی آن است ( و نه ایرانی آن) یعنی هنگامی که میگویم آیتی کار منظورم کسی است که در زمینه رایانه (نرمافزار، سختافزار، اینترنت و شبکه) یا جنبههای مدیرتی آن کار میکند نه لزوما کسی که رشته فناوری اطلاعات خوانده، گرچه آن را هم در بر میگیرد.
تعریف بازار خراب کن: در بازار به کسی که محصول/خدماتی را به قیمت (خیلی) پایین تر از روال بازار بفروشد بازار خراب کن میگویند. در فناوری اطلاعات افزون بر تعریف یاد شده گونه دیگری از بازار خراب کن هم داریم.
گونه دوم، که خطرناکتر نیز هستند، کسانی هستند که بدون داشتن دانش علمی/فنی و تجربه کافی پروژهای را میگیرند و پس از مدتی از عهده کار بر نمیآيند یا خرابکاری میکنند و این سبب میشود کارفرما/سفارش دهنده نه تنها پروژه را از آنها بگیرد بلکه دیدش نسبت به صنف و آیتی کاران بد میشود.
خوشبختانه در فناوری اطلاعات از هر دو دسته فراوان داریم. گاهی نیز آمیختهای از هر دو.
از گونه نخست فراوان میتوان دید و چیزی روزمره شده است. من نمیدانم این دوستان روی چه حسابی قیمت میدهند البته روشن است که اصلا روی حساب نیست. برای نمونه چندی پیش جایی پروژهای به ما پیشنهاد کرد. پایه قیمتگذاری ما بر اساس نفر/ماهی است که برای انجام پروژه نیاز است. من نیز پروژه را به برنامهساز ارشدمان دادم و وی پس از چند روز به من گفت که اجرای این پروژه فلان نفر/ماه زمان میخواهد. من بر اساس آن و اینکه چندی پیش پروژهای مشابه انجام داده بودیم قیمت هشت میلیون تومان را بهدست آوردم. دوباره پیشنهاد دهنده را دیدم پیش از آنکه چیزی بگویم گفت فلانی رقم یکونیم میلیون تومان را پیشنهاد کرده! من نیز البته بدون اینکه مبلغ مورد نظر خودمان را بگویم با آرامش گفتم که به همان بدهید. که البته با توجه به تجربه میدانم او نمیتواند در این مدت، با این ویژگیها و کارآمدی پروژه را در زمان یاد شده دربیاورد. از سوی دیگر قیمت پایین دادن ذهنیت مشتری را هم خراب میکند وی گیج میشود و دیگر نمیتواند قیمت بالاتر را بپذیرد چون از نظر دهنی پذیرفته که این پروژه ارزش کمتری دارد. در این موارد راضی کردن مشتری کار حضرت فیل است و استدلال و منطق و صحبت درباره کیفیت و کارایی راه به جایی نمیبرد.
اما گونه دوم، تا کنون خدمات ارزندهای انجام دادهاند که از میان آنها میتوان بیاعتمادی فزاینده صنعت به آیتی کاران را برشمرد. به گونهای که به آیتی کاران جور دیگری نگاه میکنند. چندی پیش شنیدم که یکی از بزرگترین شرکتهای تولید لوازم خانگی ایران آنچنان به آیتی کاران اعتماد دارد که ورود آنها را به بخش تولید ممنوع کرده (آیتی کاران همان شرکت خودش را). بسیاری از صنعتکاران هنگامی که از آیتی صحبت میشود فکر میکنند که برای کلاهبرداری یا حیفومیل پول آنها به آنجا رفتهاید.
صحبت از این دست زیاد است و حوصله کم. به همین بسنده میکنم.
خدا آخر و عاقبت همه را به خیر کند با این رشته و این دوستان.
پ.ن: من البته روی گونه دوم پافشاری بیشتری میکنم، چرا که ذهنیتها را خراب میکند. بگذارید از اینجا آغاز کنیم. طرف تا به حال با CMS کار نکرده، میخواهد «برای یک اداره دولتی» سایت طراحی کند. خوب نتیجه مشخص است و پس از مدتی آنها میگویند اصلا سایت نمیخواهیم.
یا در فرومهای لینوکسی میبینیم که طرف دو روز است عضو شده، هنوز لینوکس نصب نکرده حالا تصمیم گرفته برود دانشگاه سمینار معرفی لینوکس بگذارد(من به این میگویم جو گرفتگی.) خدا رحم کند. میرود چرت و پرت میگوید دو تا سوال ازش میپرسند نمیتواند پاسخ دهد. دانشگاهیان هم میگویند این هم از لینوکس کارهای ما. یا دیدشان به لینوکس و بازمتن منفی میشود.
پ.ن 2: بسیاری زمانها «مشکل اصلی از مشتریان» نیست. بسیار پیش میآید که ما (صنف ما) مشتری را بد عادت میکنیم. بسیاری از مشتریان، به ویژه برای بار نخست، هیچ درکی از ارزش یک پروژه ندارند. مشکل دیگری که در فناوری اطلاعات وجود دارد ناملموس بودن کیفیت آن است. مشتری، اگر خود فناوری اطلاعاتکار نباشد، نمیتواند درک درستی از کیفیت یک محصول در این زمینه بدست بیاورد و مجبور است به گفتههای ماها اکتفا کند.
از دیگر سو بسیار پیش میآید که ما مشتری را گیج میکنیم. فرض مشتری برای کاری مشخص دو پیشنهاد دریافت میکند، یکی 200 میلیون تومان و دیگری 30 میلیون (اعداد از دو پیشنهاد واقعی برای یک پروژه برداشته شده) مشتری باید چه کار کند ؟ جالب اینکه اگر دولتی باشد مجبور است قانونا 30 میلیونی را انتخاب کند.
اگر می خواهید بار دیگر که مطلبی نوشته شد، آگاه گردید. عضو خوراک (feed) این بلاگ شوید. همچنین می توانید مرا در تویتر دنبال کنید. «فهرست همه نوشتهها»ی من را اینجا ببینید.